IVE, Antonio

IVE, Antonio, filolog i folklorist (Rovinj, 13. VIII. 1851 — Graz, 9. I. 1937). Maturirao u Kopru 1869, diplomirao iz talijanske i klasične filologije 1875. u Beču, gdje je doktorirao tezom iz talijanistike 1878. Nakon kraćega službovanja u koparskoj gimnaziji i usavršivanja u Italiji, boravio u Francuskoj te proučavao u pariškim knjižnicama srednjovjekovne talijanske tekstove. Habilitiravši se u Beču 1881, radio je tri semestra kao privatni docent. Zatim je predavao u gimnazijama u Roveretu, Trentu i Innsbrucku. Prvi je izvanredni profesor talijanistike na Sveučilištu u Grazu 1894, a 1902. promaknut je u zvanje redovitoga profesora. Umirovljen je 1922. Pokopan je u Rovinju, čijoj je Gradskoj knjižnici oporučno ostavio oko 3000 knjiga i 30 rukopisa. — Bavio se romanskim govorima Istre i Krka, od kojih je jedan upravo tada izumro (veljotski), a drugi spao na neznatan broj govornika (istrorumunjski). Poznati su i njegovi radovi o starogenoveškim i staronapuljskim tekstovima te o suvremenoj usmenoj književnosti. Pučke pjesme, basne i pripovijetke na rovinjskom skupio je u knjigama Canti popolari istriani raccolti a Rovigno (Torino 1877), Novelline popolari rovignesi i Fiabe popolari rovignesi (Beč 1877–78), na veljotskom u knjizi Novelline, storie e leggende in vegliotto odierno (Palermo 1899), a na govoru grada Velletrija u knjizi Canti popolari velletrani (Rim 1907); posmrtno su izdane Fiabe istriane (Gorica 1993). Glavna su mu djela monografije Die istrianischen Mundarten (1893) i I dialetti ladino-veneti dell’Istria (1900) te studija L’antico dialetto di Veglia (Archivio glottologico italiano. Torino 1886), u kojima je, na žalost, pogrješno ocijenio da su ti govori najistočniji izdanci retoromanskoga jezika. Objavljivao je u periodicima Romania (Pariz 1879), Provincia (Kopar 1880), Revue des études juives (Pariz 1881), Archivio glottologico italiano (Torino 1882), Zeitschrift für österreichisches Gymnasium (Beč—Halle 1882, 1911, 1914), Archivio per Trieste, l’Istria e il Trentino (Rim 1883), Giornale storico della letteratura italiana (Torino 1883), Literaturblatt für germanische und romanische Philologie (Heilbronn 1883), Archivio storico lombardo (Milano 1889), Rassegna bibliografica della letteratura italiana (Pisa 1893), Atti e memorie della Società istriana di archeologia e storia patria (Poreč 1901), Archivio per le tradizioni popolari (Palermo 1903), Bollettino della Società geografica italiana (Rim 1914), Rendiconti del Reale istituto lombardo di scienze e lettere (Milano 1928). Njegovu autobiografiju objavio je G. Radossi (Antologia delle opere premiate. Quarto concorso d’arte e di cultura »Istria nobilissima«, 1971).