BERGAMO, Petar

BERGAMO, Petar, skladatelj (Muć Donji kod Splita, 27. II 1930). Osnovnu školu i gimnaziju (1949) završio je u Splitu. Tu je učio violončelo u Srednjoj muzičkoj školi, a privatno klavir kod Estele Ivić-Kuzmanić. Prvu poduku u kompoziciji dobio je od J. Hatzea. Na Filozofskom fakultetu u Beogradu upisuje povijest umjetnosti i usporedo studira kompoziciju, pa dirigiranje na tamošnjoj Muzičkoj akademiji, gdje je 1960. diplomirao. God. 1963. postigao je magisterij. Od 1965. je asistent, a od 1971. docent na Odseku za kompoziciju i instrumentaciju Muzičke akademije u Beogradu. Od 1973. je urednik u izdavačkoj kući Universal Edition u Beču. — Počeo je skladati još u Splitu i do odlaska na studij napisao je oko 80 kompozicija (među njima jednu operetu, operu, kantatu Galiotova pesan, nekoliko igrokaza s pjevanjem, simfoniettu, simfoniju, tri koncertantne rapsodije za klarinet i orkestar). Na koncertu mladih kompozitora u Splitu 1950. izvedeno je više njegovih djela. Od 1954. počeo je bilježiti kompozicije s oznakom opusa. Tada stvara pretežno vokalna djela, među njima zborsku suitu Bezimeni (nagrada Centralnog veća Saveza sindikata, 1955), pa diptih Rastanak i Podgorski mornari, 1955 (nagrada KUD I. G. Kovačić, 1959), solo pjesmu Slučaj (1955) i ciklus od 12 dječjih pjesama Crno i plavo, veliko i malo (1959). Za djecu piše i jednočinu radio-operu U zemlji Lažiji (1954). Potkraj pedesetih godina prelazi na instrumentalna djela te komponira klavirski ciklus Variazioni sul tema interrotto (1957) u kojemu sadržajno i tehnički dolazi do preokreta: izražajna sredstva, naročito harmonijska, postaju mu oporija, klavirski slog složen i bravurozan. Slijedi Gudački kvartet (1958), koji očituje sklonost razvijenoj kontrapunktici, ali i čvrstoj arhitektonici. God. 1960. završava uvertiru-fantaziju Navigare necesse est (nagrađena nagradom »Stevan Hristić«), 1961. Prvu simfoniju, a 1963. Drugu simfoniju, primjer zrelog dramatskog simfonizma »ostvarenog reskim tonskim jezikom… i ogromnim orkestarskim aparatom kojim autor vješto rukuje« (V. Peričić). Godine 1962. nastaje Musica concertante, studi per orchestra sinfonica (nagrađena Sedmojulskom nagradom SR Srbije za 1963). B. je u njoj »otišao najdalje u traganju za novim zvukom i izrazom: smeloj, atonalnoj harmoniji odgovara vanredno apartan orkestarski kolorit, dok se forma ne pridržava nijednog tradicionalnog obrasca« (V. Peričić). God. 1965. slijedi koncertantno djelo I colori argentei, concerto a due per flauto, cembalo e complesso da camera, a 1966. Gloria alla memoria di Vincenzo Bellini, za komorni gudaći ansambl, te 1967. Concerto abbreviato, za klarinet solo u kojemu, u sažetoj formi, iskorišćuje do krajnjih granica zvukove i tehničke mogućnosti instrumenta (nagrađeno na Festivalu jugoslovenske muzike na radiju). Iduće godine piše prvi dio (Espressioni notturne) ciklično zamišljenog klavirskog trija Ritrovari per tre. Raznim sastavima puhaćih instrumenata namijenjene su Canzone antiche. Autor je i muzike za više filmova, radio-drama i TV. — Polazeći od sinteze postromantičnih stilskih elemenata, B. postepeno dolazi do suvremenijeg muzičkog izraza koji je obilježen individualnim pristupom sadržaju i kompozicijsko-tehničkim sredstvima. Njegova se djela izvode u Jugoslaviji i u mnogim glazbenim središtima evropskih zemalja, SAD i Kanade.